U każdego człowieka w przewodzie pokarmowym ma miejsce produkcja gazów i jest to proces całkowicie normalny1. Gazy jelitowe najczęściej powstają w wyniku fermentacji lub na skutek połykania powietrza podczas jedzenia i picia2. Jeśli w jelitach zgromadzi się nadmierna ilość gazów, wtedy mamy do czynienia z wzdęciami3. Przyczynić się do tego może wiele czynników, w tym m.in. spożywanie pokarmów gazotwórczych1. Dowiedz się, jakie produkty powodują wzdęcia oraz co stosować na wzdęty brzuch po jedzeniu.
- Wzdęcia brzucha – czy sposób odżywiania wpływa na wzdęcia?
- Ciągle wzdęty brzuch – inne możliwe przyczyny
- Co jeść, a czego unikać, aby zmniejszyć wzdęcia?
- Sprawdzone sposoby na wzdęcia brzucha
Wzdęcia brzucha – czy sposób odżywiania wpływa na wzdęcia?
Wzdęcia brzucha to jedna z najczęściej zgłaszanych przez pacjentów w gabinetach lekarskich dolegliwości ze strony układu pokarmowego4. W wielu przypadkach jest to objaw prawidłowych procesów zachodzących w przewodzie pokarmowym, który nie powoduje żadnych niebezpiecznych następstw. Z drugiej jednak strony wzdęcia bywają bardzo uciążliwe, utrudniają normalne funkcjonowanie i niejednokrotnie wprowadzają w uczucie dyskomfortu4. Powodów ich występowania może być wiele, a stać za nimi mogą m.in. błędy dietetyczne4.
Powietrze do przewodu pokarmowego dostaje się na skutek połykania go podczas jedzenia i picia, a także żucia gumy3. Na proces powstawania wzdęć bardzo duży wpływ ma również rodzaj spożywanych pokarmów. Niektóre produkty nasilają problem, dlatego spożywanie ich w przypadku wzdęć jest niewskazane. Do pokarmów wzdymających należą przede wszystkim rośliny strączkowe4. Jeśli za wzdęty brzuch odpowiadają błędy dietetyczne, to wyeliminowanie ich powinno zmniejszyć gromadzenie się gazów w jelitach, poprawiając tym samym nasze zdrowie i samopoczucie4.
Ciągle wzdęty brzuch – inne możliwe przyczyny
Wzdęcia brzucha oraz oddawanie dużych ilości gazów może towarzyszyć wielu zaburzeniom gastroenterologicznym. Jest to objaw niejednoznaczny, ponieważ do jego wystąpienia przyczynia się wiele różnych patomechanizmów2.
Produkcja nadmiernej ilości gazów i wzdęty twardy brzuch może towarzyszyć chorobom takim jak1,2:
- zaburzenia czynności jelit (m.in. zespół jelita drażliwego, zaparcia i biegunki),
- zaburzenia trawienia i nietolerancja węglowodanów (m.in. niedobór laktazy, nietolerancja fruktozy, sorbitolu i skrobi),
- choroby układowe,
- nieswoiste choroby jelit,
- rak jelita grubego,
- celiakia,
- stan po zabiegach chirurgicznych,
- niedrożność przewodu pokarmowego,
- przyjmowanie niektórych lekó
To jeszcze nie wszystkie przyczyny wzdęć. Kolejną jest zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, do którego najczęściej dochodzi w wyniku pojawienia się nieprawidłowości anatomicznych w obrębie układu pokarmowego po zabiegach chirurgicznych, w przebiegu choroby Leśniowskiego i Crohna czy w zespole jelita drażliwego1.
Ponadto wzdęcia brzucha są objawem rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO), który wywołany jest nadmierną kolonizacją jelita cienkiego bakteriami u zdrowego człowieka występującymi wyłącznie w okrężnicy1.
Dlatego, jeśli zmiana diety na zdrowszą i unikanie jedzenia pokarmów wzdymających nie przyniesie poprawy4, należy podejrzewać, że wzdęty brzuch jest objawem chorobowym. Odpowiedź na pytanie, czy rzeczywiście tak jest, przynieść mogą wyniki specjalistycznych badań diagnostycznych przeprowadzonych na zlecenie lekarza. W przypadku wzdęć niemających związku z dietą wskazana jest więc niezwłoczna konsultacja lekarska.
Co jeść, a czego unikać, aby zmniejszyć wzdęcia?
Ciągle wzdęty brzuch może powodować częste jedzenie nadmiernych ilości błonnika pokarmowego. Składnik ten w niewielkich ilościach przyspiesza perystaltykę, jednak spożyty w nadmiarze wzmaga produkcję gazów1. Naturalnie błonnik występuje w owocach, warzywach i produktach zbożowych. Osoby cierpiące na wzdęcia powinny więc przeanalizować swoją dietę pod kątem jego spożywania.
Przy wzdęciach wskazane jest ograniczenie spożywania produktów wzdymających. Pokarmami, które mogą przyczyniać się do nadmiernej produkcji gazów w jelitach i powodować wzdęcia brzucha, są m.in.1:
- warzywa – groch, fasola, bób, kapusta (również kiszona), brukselka, cebula, czosnek, kalafior,
- nabiał – jaja i ich przetwory, sery pleśniowe,
- ryby – karp, mintaj, śledź i sardynka,
- napoje – gazowane, kofeinowe, alkohol,
- słodycze w nadmiernych ilościach,
- tłuste potrawy.
Zadbanie o dietę i zwracanie szczególnej uwagi na spożywane pokarmy wskazane jest nie tylko przy wzdęciach wynikających z błędów dietetycznych, ale także w przebiegu wielu chorób i dolegliwości układu pokarmowego. Dotyczy to przede wszystkim zaburzeń wchłaniania węglowodanów1. Wtedy po rozpoznaniu składnika diety powodującego wzdęcia i inne przykre objawy należy go czasowo wyeliminować, a później ponownie wprowadzić. O jakie produkty chodzi? Wszystko zależy od tego, które węglowodany są słabo wchłaniane. Jeśli np. laktoza, konieczne jest wyeliminowanie produktów z laktozą1.
Sprawdzone sposoby na wzdęcia brzucha
Jak pozbyć się wzdęć? Warto wprowadzić do swojego życia łagodne i systematyczne ćwiczenia fizyczne3. Na początek można wychodzić codziennie na krótki spacer lub kilka razy w tygodniu pojeździć na rowerze. Na organizm dobrze wpływa także pływanie na basenie.
Niekiedy przykre dolegliwości ze strony układu pokarmowego mają tło psychogenne. Wtedy wzdęcia mogą zmniejszyć się po zastosowaniu odpowiedniej terapii3. Osoby żyjące w ciągłym stresie, mające dużo problemów, powinny zgłosić się po pomoc do psychologa lub psychoterapeuty.
Na wzdęcia spowodowane spożyciem niestrawnych węglowodanów dobry jest aktywowany węgiel. Obniża on zawartość wodoru i prowadzi do ustąpienia wzdęć3. Przy wzdęciach można sięgnąć też po probiotyki, które przyczyniają się do zasiedlenia jelita przez niepatogenne bakterie, które nie produkują gazów3. Do łagodzenia objawów związanych z nadmiernym nagromadzeniem gazów w żołądku i jelitach powstałych w wyniku fermentacji jelitowej w czasie procesów trawienia stosować można także Ulgix Wzdęcia Max. Produkt ten zawiera symetykon w wysokiej dawce5.
Z problemem wzdęć można spróbować radzić sobie domowymi sposobami. Jeśli jednak pomimo zastosowania powyższych metod i tak dokucza ciągle wzdęty brzuch, raczej nie obejdzie się bez wizyty u lekarza. Wtedy konieczna jest diagnostyka, a w przypadku rozpoznania choroby powodującej wzdęcia, rozpoczęcie leczenia.
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.
Bibliografia:
- Wnęk D., Wzdęcia brzucha i nadmierne gazy – postępowanie dietetyczne, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
- Gulbicka P., Grzymisławski M., Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie, Piel. Zdr. Publ. 2016, 6, 1, 69–76.
- Słomka M., Małecka-Panas E.: Wzdęcia i odbijania. Pediatr. Med. Rodz. 2011, 7, 1, 30–34.
- Mokrowiecka A., Jak leczyć wzdęcia?, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2013.
- Instrukcja używania wyrobu medycznego Ulgix Wzdęcia (dostęp 21.06.2022)
Ulgix Wzdęcia, wyrób medyczny. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 80 mg symetykonu. Ulgix Wzdęcia Max, wyrób medyczny. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 240 mg symetykonu. Zastosowanie: w łagodzeniu objawów związanych z nadmiernym nagromadzeniem gazów w żołądku i jelitach powstałych w wyniku fermentacji jelitowej w czasie procesów trawienia. Należą do nich: uczucie pełności, silne wzdęcia, odbijanie, które mogą być m.in. wynikiem błędów dietetycznych. Pomocniczo przed wykonaniem badań diagnostycznych w obrębie jamy brzusznej techniką obrazową, takich jak: radiografia, ultrasonografia i endoskopia. Przyczynia się do usunięcia z przewodu pokarmowego gazów i powietrza, przez co poprawia jakość uzyskiwanych obrazów i eliminuje trudności diagnostyczne. Przeciwwskazania: Nie należy stosować, jeżeli występuje nadwrażliwość na symetykon lub inny składnik wyrobu. Wytwórca: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E.