Choroby jelit – jak je rozpoznać i leczyć?

1. Choroby jelit – jakie są?
2. Jak rozpoznać problemy z jelitami?
3. Nieswoiste choroby zapalne jelit
4. Co na gazy jelitowe? Sposoby radzenia sobie z gazami
5. Leczenie chorób jelit

Choroby jelit to jedne z wielu schorzeń spośród wszystkich, jakie mogą dotyczyć układu pokarmowego. Objawy, jakie na nie wskazują, to przede wszystkim zmiany w konsystencji stolca, nawracające bóle brzucha, nudności i wymioty¹. Zaobserwowanie u siebie tego typu dolegliwości powinno skłonić do umówienia wizyty u lekarza i przeprowadzenia diagnostyki. Sprawdź, jak diagnozuje się i leczy choroby jelit.

Choroby jelit – jakie są?

Pierwszą grupą chorób, jaką można wyróżnić, są zaburzenia czynnościowe jelit. Choroby czynnościowe jelit, to m.in.¹:

• zespół jelita drażliwego,
• zaparcie czynnościowe (ZC),
• biegunka czynnościowa (BC),
• wzdęcie czynnościowe (WC)/czynnościowe powiększenie obwodu brzucha (CPOB),
• nieokreślone zaburzenia czynnościowe jelit,
• zaparcie wywołane opioidami (ZWO).

Oprócz tego wyróżnia się także nieswoiste choroby zapalne jelit. Należą do nich: choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz nieokreślone zapalenie okrężnicy².

Jak rozpoznać problemy z jelitami?

Samodzielne rozpoznanie choroby jelit może być trudne, ponieważ każda może przebiegać w inny sposób. Jest jednak pewna grupa objawów, która powinna zaniepokoić. W przypadku ich zaobserwowania należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Choroby jelit – objawy to m.in.^1,2:

• zaburzona perystaltyka jelit,
• zmiany w konsystencji stolca (zaparcia lub biegunki),
• bóle brzucha,
• nudności,
• wymioty.

Czynnościowe choroby jelit

Na czynnościową chorobę jelit wskazują takie objawy jak¹:

• ból brzucha,
• wzdęcia (subiektywne odczucie lub widocznie powiększony obwód brzucha),
• zaburzenia rytmu wypróżnień,
• zaparcia,
• biegunka.

Aby można było postawić diagnozę, choroba musi mieć charakter zapalny, czyli musi występować powyżej 6 miesięcy, w dodatku objawy muszą dokuczać przez minimum 3 ostatnie miesiące. Kolejną cechą konieczną do rozpoznania jest częstotliwość występowania objawów więcej niż 1 raz na tydzień¹.

Nieswoiste choroby zapalne jelit

Choroby zapalne jelit są kolejną grupą schorzeń, które dają podobne objawy. Objawy sugerujące nieswoistą chorobę zapalną jelit to m.in.²:

• przewlekła, nawracająca biegunka, często z domieszką krwi,
• nawracające bóle brzucha,
• nudności,
• utrata masy ciała,
• niedokrwistość,
• niewyjaśnione ogólne objawy choroby zapalnej (np. stan podgorączkowy i gorączka).

U pacjentów z nieswoistą chorobą zapalną jelit dodatkowo mogą występować objawy pozajelitowe jak zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, rumień guzowaty i zmiany okołoodbytnicze².

Choroby jelit – diagnostyka

Nie ulega wątpliwości, że pacjent, u którego występują objawy wskazujące na chorobę jelit, powinien zgłosić się do lekarza i wykonać wskazane przez specjalistę badania. Lekarz w pierwszej kolejności przeprowadzi badanie przedmiotowe, uwzględniające cały brzuch, okoliczne węzły chłonne, stawy, serce i płuca. Istotne z punktu widzenia chorób jelit jest też badanie per rectum, podczas którego należy szukać śladów krwi, przetok, szczelin, ropni oraz guzów².

Po badaniu przedmiotowym, w zależności od wstępnej kwalifikacji, lekarz kieruje pacjenta na dalsze badania. W diagnostyce chorób jelit zastosowanie znajduje m.in.^1,2:

• badanie endoskopowe – wykonuje się je przede wszystkim w przypadku podejrzenia raka jelita grubego, podejrzenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Leśniewskiego-Crohna, podejrzenia polipów, ale też w przypadku nasilonej biegunki o niejasnej przyczynie czy nagłej, nieuzasadnionej utraty masy ciała³;
• badanie histopatologiczne – pozwala potwierdzić chorobę Leśniewskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
• ultrasonografia – w przypadku nieswoistych chorób zapalnych jelit pozwala zaobserwować zmiany w strukturze ścian jelit. Ponadto pomaga wykrywać zmiany pozajelitowe;
• badanie radiologiczne – wykonuje się je, jeśli z jakiegoś powodu nie można ocenić końcowego odcinka jelita cienkiego w trakcie kolonoskopii lub istnieje podejrzenie, że zmiany mogą być umiejscowione w jelicie cienkim;
• badania laboratoryjne – w diagnostyce nieswoistych chorób zapalnych jelit wykorzystuje się m.in. badania parametrów zapalnych (OB, płytki krwi, leukocyty, CRP), testy na krew utajoną, obecności przeciwciał ASCA i ANCA, morfologię, zawartość ferrytyny w surowicy czy stężenie albumin, wapnia i cynku.

O tym, jakie badania należy wykonać, decyduje lekarz.

Leczenie chorób jelit

Podejście do leczenia w dużej mierze zależy od tego, z jaką jednostką chorobową mamy do czynienia. Inaczej bowiem leczy się przewlekłe zapalenie jelit wywołane przez bakterie, a jeszcze inaczej nieswoiste zapalenia jelit, np. chorobę Leśniewskiego-Crohna⁴.

Dla przykładu leczenie zespołu jelita drażliwego polega na łagodzeniu objawów, bo znalezienie przyczyny w większości przypadków jest bardzo trudne¹. Z kolei na zaburzenia motoryki jelit powinny pomóc środki pobudzające pracę mięśni gładkich jelit. Nie wszystkie choroby da się wyleczyć. Choroba Leśniewskiego-Crohna jest chorobą nieuleczalną⁴. Terapia sprowadza się do opanowania stanu zapalnego i złagodzenia uporczywych objawów.

Warto zaznaczyć, że nie każda choroba jelit może być poważna i wymagać specjalistycznego leczenia. Schorzenia, które można wyleczyć praktycznie bez stosowania leków, to choćby syndrom leniwego jelita. To jedna z tych dolegliwości, której pozbyć się można, stosując odpowiednią dietę i będąc aktywnym fizycznie. Chcąc pobudzić leniwe jelita do działania, trzeba być konsekwentnym w swoim działaniu. Należy wyeliminować złe nawyki i zmienić styl życia, bo jeśli się tego nie zrobi, to problem prędzej czy później wróci¹.

Choroby jelita cienkiego, podobnie zresztą jak choroby jelita grubego, wymagają specjalistycznego podejścia. Dlatego tak ważne jest, aby pozostać pod opieką lekarza specjalisty i stosować się do jego zaleceń.

Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.

Przypisy:

1. Lacy B.E., Mearin F., Chang L. i in., Choroby czynnościowe układu pokarmowego – wytyczne rzymskie IV (cz. 3), Medycyna praktyczna dla lekarzy, 2021.
2. Wojtuń S., Gil J., Podstawowe objawy i różnicowanie nieswoistych chorób zapalnych jelit, Pediatr Med Rodz 2014, 10 (1), p. 61–66.
3. Marek T., Nowakowska-Duława E., Endoskopia jelita grubego (rektoskopia, rektosigmoidoskopia, kolonoskopia), Podręcznik Interna, Medycyna praktyczna, 2021.
4. Hebzda A., Szczeblowska D., Serwin D. i in., Choroba Leśniowskiego-Crohna – diagnostyka i leczenie, Pediatr Med Rodz 2011, 7 (2), p. 98-103.

Ulgix Wzdęcia, wyrób medyczny. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 80 mg symetykonu. Ulgix Wzdęcia Max, wyrób medyczny. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 240 mg symetykonu. Zastosowanie: w łagodzeniu objawów związanych z nadmiernym nagromadzeniem gazów w żołądku i jelitach powstałych w wyniku fermentacji jelitowej w czasie procesów trawienia. Należą do nich: uczucie pełności, silne wzdęcia, odbijanie, które mogą być m.in. wynikiem błędów dietetycznych. Pomocniczo przed wykonaniem badań diagnostycznych w obrębie jamy brzusznej techniką obrazową, takich jak: radiografia, ultrasonografia i endoskopia. Przyczynia się do usunięcia z przewodu pokarmowego gazów i powietrza, przez co poprawia jakość uzyskiwanych obrazów i eliminuje trudności diagnostyczne. Przeciwwskazania: Nie należy stosować, jeżeli występuje nadwrażliwość na symetykon lub inny składnik wyrobu. Wytwórca: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E.

Poznaj ULGIX Wzdęcia

Poznaj ULGIX Wzdęcia Max