Stres to nieodłączny element ludzkiego życia. Wielu z nas jest na niego nieustannie narażonych w różnych codziennych sytuacjach. Ciągły pośpiech, nadmiar obowiązków czy problemy w pracy i w domu tylko potęgują problem. Ma to swoje konsekwencje dla zdrowia, bo stres wpływa nie tylko na psychikę człowieka. Sytuacje stresowe mogą oddziaływać na funkcjonowanie układu pokarmowego, a tym samym przyczyniać się do wystąpienia wielu niepożądanych objawów z jego strony, np. bólu brzucha, ale nie tylko1. Najgroźniejszy jest przewlekły stres, który może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Do jakich problemów może doprowadzić nieustanny stres? Co robić, gdy z nerwów boli brzuch? Kiedy warto skonsultować się z lekarzem? Odpowiadamy!
- Ból brzucha a stres – co warto wiedzieć?
- O jakich problemach może świadczyć ból brzucha ze stresu?
- Ból brzucha na tle nerwowym – czy wymaga konsultacji z lekarzem?
- Jak radzić sobie ze stresem?
- Gdy ze stresu boli brzuch – co robić?
Ból brzucha a stres – co warto wiedzieć?
Zgodnie z definicją stres to nagłe zaburzenie równowagi organizmu. Jest reakcją organizmu na różne sytuacje, doświadczenia i zdarzenia, może mieć nieprzyjemny charakter1. Ludzie w różny sposób reagują na stres i w dużej mierze zależy to od indywidualnych uwarunkowań. U niektórych silny stres powoduje dokuczliwy ból brzucha czy problemy żołądkowo-jelitowe. Dlaczego tak się dzieje?
Organizm ludzki na stres reaguje w dwojaki sposób. Pierwsza reakcja to „walcz lub uciekaj”, kiedy aktywowany jest współczulny układ nerwowy. Poziom glukozy we krwi wzrasta, podobnie jak i hormonów stresu takich jak adrenalina, noradrenalina i kortyzol. Serce zaczyna szybciej bić, ciśnienie krwi się podnosi, a oddech przyspiesza. W drugim przypadku aktywowany zostaje przywspółczulny układ nerwowy. Pojawia się uczucie omdlenia, zmęczenie, zawroty głowy, skurcze żołądka i jelit, osłabienie mięśni2.
Stres jak najbardziej może być przyczyną bólu brzucha, ponieważ stan ten wpływa na motorykę, wydzielanie gruczołów, funkcjonowanie błony śluzowej czy przepływ w drobnych naczyniach krwionośnych. Silne emocje i ciągły stres mają niebagatelny wpływ na nasze zdrowie i mogą stać się przyczyną rozwoju wielu chorób somatycznych, w tym chorób przewodu pokarmowego1.
O jakich problemach może świadczyć ból brzucha ze stresu?
Stres obok niezdrowej diety, jedzenia w pośpiechu i braku aktywności fizycznej jest jednym z czynników mogących wywoływać zaburzenia czynnościowe, w tym zespół jelita drażliwego. Jest to choroba o nieznanej przyczynie i najczęstsze zaburzenie gastroenterologiczne, które dotyczy ok. 10% populacji. Zespół jelita drażliwego wywołany między innymi stresem może objawiać się nie tylko wspomnianym w tytule artykułu bólem brzucha, ale także zmianą rytmu wypróżnień (biegunki, zaparcia) czy uczuciem wzdęcia3.
Stres jest też prawdopodobnie czynnikiem wyzwalającym wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Objawy tej choroby obejmują bóle brzucha, biegunki z domieszką krwi, utratę masy ciała oraz objawy spoza układu pokarmowego, jak np. bóle stawów czy zmiany skórne1.
Ból brzucha na tle nerwowym – czy wymaga konsultacji z lekarzem?
Za każdym razem, gdy boli nas brzuch, warto zastanowić się, co wywołało ten objaw. Jedną z głównych przyczyn może być stres, który z kolei może prowadzić do rozwoju wielu różnych chorób układu pokarmowego, dlatego bólu brzucha związanego z napięciem emocjonalnym nie powinno się lekceważyć. W przypadku symptomów ze strony układu pokarmowego takich jak ból brzucha czy wzdęcia sięgnąć można po ogólnodostępne środki i domowe metody radzenia sobie ze stresem i jego przykrymi objawami. Jeśli jednak dolegliwości, zamiast ustąpić, będą się nasilać, takie postępowanie nie powinno zastąpić wizyty u specjalisty. W razie problemów ze zdrowiem należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który może skierować nas do psychoterapeuty lub psychologa.
Jak radzić sobie ze stresem?
Stres, jak widać, może prowadzić do wielu groźnych problemów ze zdrowiem, dlatego trzeba nauczyć się sobie z nim radzić. Dostępne są różne techniki relaksacyjne, każdy ma więc szansę wybrać taką, która najbardziej odpowiada jego potrzebom. Popularne techniki relaksacyjne to relaksacja przez oddech, medytacja, wizualizacja, trening autogenny, progresywna relaksacja mięśni i inne, które mają na celu opanować objawy lęku, obniżyć poziom stresu i uzyskać odprężenie psychiczne4.
Aby lepiej radzić sobie ze stresem, warto też zadbać o szeroko rozumianą higienę życia. Na początek warto nieco zwolnić tempo, zacząć lepiej się wysypiać i wprowadzić do swojego życia regularną aktywność fizyczną. Ponadto ważna jest odpowiednia dieta, bogata w składniki odżywcze jak witaminy, minerały i inne. Dobrze jest też postarać się codziennie wygospodarować kilka minut tylko dla siebie, a czas ten przeznaczyć na robienie czegoś, co się najbardziej lubi, żeby odreagować po stresujących sytuacjach, na które było się narażonym w ciągu dnia. Można uprawiać jogę, zapisać się na masaż relaksacyjny lub po prostu obejrzeć odcinek ulubionego serialu. Odprężenie może przynieść też kąpiel z dodatkiem ulubionego olejku eterycznego, np. olejku lawendowego (ok. 8 kropli na wannę).
Pamiętajmy jednak, że domowe sposoby na wzdęcia i gazy czy bóle brzucha nie zawsze są w stanie rozwiązać problem. Jeśli zmiana stylu życia nie przyniesie poprawy stanu zdrowia, należy skonsultować się z lekarzem.
Gdy ze stresu boli brzuch – co robić?
Aby złagodzić dolegliwości gastryczne i problemy ze strony jamy brzusznej, doraźnie można sięgnąć po dostępne bez recepty tabletki z substancją rozkurczową lub preparaty na uspokojenie. Na wzdęcia pomocne mogą okazać się produkty zawierające symetykon, który zmniejsza napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazów w przewodzie pokarmowym, co ułatwia ich usunięcie5, łagodząc w ten sposób wzdęcia. Warto jednak skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, który doradzi, co w razie bólu brzucha i złego samopoczucia z powodu stresu najlepiej się sprawdzi.
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.
Bibliografia:
- Przybylska-Feluś M., Stres a choroby przewodu pokarmowego, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2012 (witryna internetowa:
https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/68171,stres-a-choroby-przewodu-pokarmowego (dostęp: 2022.11.12.)). - MZ, Jak radzić sobie ze stresem?, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/aktualnosci/287581,jak-radzic-sobie-ze-stresem (dostęp: 2022.11.12.)).
- Gulbicka P., Grzymisławski M., Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie, Piel. Zdr. Publ. 2016, 6, 1, 69–76.
- Brudkiewicz P., Techniki radzenia sobie ze stresem i stanami lękowymi, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2013 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/lista/85798,techniki-radzenia-sobie-ze-stresem-i-stanami-lekowymi (dostęp: 2022.11.12.)).
- Lewandowski K., Kaniewska M., Świątek A., Rydzewska G., Symetykon–możliwe zastosowania w praktyce klinicznej i samoleczeniu, Lekarz POZ, 7(3).
Ulgix Wzdęcia, wyrób medyczny. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 80 mg symetykonu. Ulgix Wzdęcia Max, wyrób medyczny. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 240 mg symetykonu. Zastosowanie: w łagodzeniu objawów związanych z nadmiernym nagromadzeniem gazów w żołądku i jelitach powstałych w wyniku fermentacji jelitowej w czasie procesów trawienia. Należą do nich: uczucie pełności, silne wzdęcia, odbijanie, które mogą być m.in. wynikiem błędów dietetycznych. Pomocniczo przed wykonaniem badań diagnostycznych w obrębie jamy brzusznej techniką obrazową, takich jak: radiografia, ultrasonografia i endoskopia. Przyczynia się do usunięcia z przewodu pokarmowego gazów i powietrza, przez co poprawia jakość uzyskiwanych obrazów i eliminuje trudności diagnostyczne. Przeciwwskazania: Nie należy stosować, jeżeli występuje nadwrażliwość na symetykon lub inny składnik wyrobu. Wytwórca: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E.
Ulgix Wzdęcia Max, wyrób medyczny. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 240 mg symetykonu. Zastosowanie: Ulgix Wzdęcia Max stosowany jest w łagodzeniu objawów związanych z nadmiernym nagromadzeniem gazów w żołądku i jelitach powstałych w wyniku fermentacji jelitowej w czasie procesów trawienia. Należą do nich: uczucie pełności, silne wzdęcia, odbijanie, które mogą być m.in. wynikiem błędów dietetycznych. Ulgix Wzdęcia Max stosowany jest także pomocniczo przed wykonaniem badań diagnostycznych w obrębie jamy brzusznej techniką obrazową, takich jak: radiografia, ultrasonografia i endoskopia. Przyczynia się do usunięcia z przewodu pokarmowego gazów i powietrza, przez co poprawia jakość uzyskiwanych obrazów i eliminuje trudności diagnostyczne. Przeciwwskazania: Wyrobu Ulgix Wzdęcia Max nie należy stosować, jeżeli występuje nadwrażliwość na symetykon lub inny składnik wyrobu. Wytwórca: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E.
